لوله داربستی جزئی از سازه‌های فلزی به شمار می‌رود که حتماً آن‌ها را در خیابان‌ها و پروژه‌های ساختمانی دیده‌اید. به‌منظور آشنایی هر چه بیشتر با این مقاطع، لازم است تک‌تک اجزای آن‌ها را به‌خوبی بشناسیم. یکی از مهم‌ترین قطعه‌های به‌کاررفته در این سازه‌ها، انواع داربست‌ها محسوب می‌شوند. لوله‌های داربستی باید جنس و ضخامت مناسبی داشته باشند تا به‌خوبی با سایر اجزای به‌کاررفته متصل شوند و همچنین ایمنی بالایی را تضمین نمایند. استحکام لوله‌های داربستی اهمیت بالایی دارد تا خطری برای تکنسین اجرایی ساختمان ایجاد نکند و آسیبی به آن‌ها نزند.

لوله داربست چیست؟

از لوله داربستی در سازه‌های گوناگون صنعتی استفاده می‌کنند. این اجزا اندازه‌های گوناگونی دارند که رایج‌ترین سایز مورداستفاده ابعادی برابر ۱۲.۱ اینچ دارد. به دلیل این که این لوله ها را برای انتقال سیالات به کار نمی برند، آزمایش و آنالیز خاصی روی آن ها انجام نمی دهند. راحت بودن تولید لوله های داربستی سبب شده است تا کارخانه های متعددی آن را به خط تولید خود اضافه کنند.
کارخانه‌های تهران، اصفهان و قم این قطعات را در اندازه‌های مختلف و با استانداردهای مناسبی وارد بازار می‌کنند. جنس لوله‌های داربستی از جنس فولاد گالوانیزه است و در دو مدل به صورت بدون درز و درزدار تولید می‌گردند. ایمنی لوله‌های بدون درز در مقایسه با نمونه‌های درزدار بیشتر است و به همین خاطر قیمت آن‌ها نیز در بازار بیشتر است. البته از لوله‌های درزدار نیز می‌توان برای تولید لوله داربستی استفاده کرد.

انواع مختلف لوله‌های داربستی

لوله‌های داربستی به صورت متنوعی تولید می‌شوند که در اینجا به بررسی چند نمونه از آن‌ها می‌پردازیم.

۱.    لوله داربست گالوانیزه

به‌منظور تولید این لوله‌ها سطح فولاد را با یک لایه فلز روی پوشش می‌دهند. این نمونه‌ها در برابر خوردگی و اکسیداسیون مقاومت بسیار خوبی دارند. از لوله داربستی گالوانیزه می‌توان به مدت طولانی و در شرایط آب‌وهوایی نامناسب، بدون هیچ آسیبی استفاده کرد. این لوله‌ها نسبت به سایر نمونه‌های عرضه شده، قیمت بیشتری دارند.

۲.    لوله داربستی جوشی

این لوله‌ها از طریق اتصال جوشی و طی فرایند جوشکاری تولید می‌گردند که برای متصل‌کردن آن‌ها دو قطعه فولادی را به یکدیگر جوش می‌دهند. لوله‌های جوشی نیز از دوام خوبی برخوردار هستند و قیمت مناسب‌تری نسبت به لوله‌های گالوانیزه دارند. البته امکان دارد که به دلیل جوشکاری، ممکن است در نقاط جوشکاری این قطعات ضعف‌هایی دیده شود.

۳.    لوله‌های داربستی بدون درز

فرایندی که به تولید لوله‌های داربستی بدون درز منجر می‌شود، بسیار منحصربه‌فرد است؛ زیرا در طول لوله‌ها هیچ درزی ایجاد نمی‌کند. ساختار این لوله‌ها بسیار یکنواخت است و استحکام قابل‌توجهی دارند. از این نمونه لوله‌ها در پروژه‌های صنعتی استفاده می‌گردد که به ریزبینی زیاد و بارگذاری‌های بالا احتیاج است.

کاربردهای گوناگون لوله داربستی در صنایع

همان‌طور که اشاره کردیم، داربست‌ها در اجرای پروژه‌های صنعتی و ساختمانی کاربرد فراوانی دارند، اما ویژگی‌های خوب آنان سبب شده تا تنها به این صنعت محدود نشوند. این ابزارها در بخش‌های مختلفی استفاده می‌شوند که در زیر به برخی از کاربردهای اصلی آنان خواهیم پرداخت:

۱.    پروژه‌های ساختمانی و عمرانی

شاید بتوان گفت که در صنایع ساختمانی، مهم‌ترین کاربرد لوله‌های داربستی استفاده از آن‌ها برای ایجاد پل و همچنین تکیه‌گاه سازه‌های گوناگون است. داربست‌ها در ساختمان‌های بلند و برج‌ها به عنوان اسکلت فلزی به کار می‌روند و کارگران ساختمانی با استفاده از آن‌ها مراحل مختلف ساخت را در ارتفاعات پیاده می‌کنند.

۲.    صنعت نفت و گاز و کشتی‌سازی

در صنایع نفت و گاز از لوله داربستی برای اجرای سیستم‌های لوله کسب و همچنین حفظ و نگهداری تجهیزات استفاده می‌کنند. لوله‌ها باید بتوانند در شرایطی مانند دمای بالا و فشار، استحکام خود را حفظ کنند. همچنین در طراحی و ساخت انواع کشتی‌های دریایی نیز لوله‌های داربستی را به عنوان بخشی از سازه به کار می‌گیرند. لوله‌ها به‌خوبی می‌توانند شکل‌وشمایل اولیه خود را در شرایط دریایی و آب‌شور حفظ نمایند.

۳.    صنعت خودروسازی و هوافضا

هنگامی که بخواهند بخشی از قسمت‌های خودرو را بهبود ببخشند و تقویت کنند از داربست استفاده می‌کنند. به طور کلی، لوله داربست را در طراحی بخش‌های شاسی و فریم ماشین‌ها به کار می‌برند. در صنایع هوافضا نیز از این اجزا برای ساخت بخش‌هایی از فرودگاه‌ها، طراحی موشک  و ایستگاه‌های فضایی استفاده می‌کنند. مهم‌ترین ویژگی که این لوله‌ها باید داشته باشند، استحکام و سبکی است.

۴.    کشاورزی و نقاشی صنعتی

شاید برایتان سؤال باشد که لوله‌های داربستی در کشاورزی چه نقشی دارند؟ از این لوله‌ها برای طراحی و ساخت سیستم آبیاری قطره‌ای و همچنین تنبان استفاده می‌کنند. همچنین نقاشان نیز برای رنگ‌کردن دیوارهای بلند و ساختمان‌های مرتفع و دسترسی کامل به آن‌ها، این قطعات را به هم وصل کرده و روی آن‌ها می‌ایستند.