لوله‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
- لوله‌های فلزی
- لوله‌های غیرفلزی
هر کدام از این دو دسته، خود انواع و اشکال گوناگونی دارند که در ادامه به بررسی پرکاربردترین آن‌ها خواهیم پرداخت.
لوله‌های فلزی
این گروه همان‌طور که از نامشان پیداست از انواع فلزات ساخته می‌شوند و عبارتند از:
- لوله فولادی
- لوله چدنی
- لوله مسی
- لوله فولادی
این دسته از لوله‌ها که از جنس آهن می‌باشند را می‌توان پراستفاده‌ترین و گسترده‌ترین نوع لوله از نظر انواع دانست. لوله‌های فولادی در انواع و کاربردهای مختلفی تولید می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از:
- لوله گالوانیزه
این نوع لوله که از ورق های فولادی ساخته می شود به سه دسته سبک، متوسط و سنگین دسته‌بندی می‌شود. لوله گالوانیزه که از ورق‌های سیاه و فولادی به‌دلیل استحکام بالا تولید شده اند و مقاومت در برابر خوردگی از دیرباز دارند به عنوان یک لوله قابل اعتماد در سیستم‌های لوله‌کشی خانگی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
- لوله مسی
لوله‌های مسی در برابر خوردگی بسیار مقاوم‌اند و معمولا در سیستم‌های لوله‌کشی آب از آن‌ها استفاده می‌شود و معمولا نسبت به رقبای پلاستیکی خود قیمت بالاتری دارند، اما کیفیت و دوام بالای آن‌ها می‌تواند این مورد را پوشش دهد. لوله‌های مسی به دو دسته ثابت و انعطاف‌پذیر تقسیم می‌شوند. لوله مسی باتوجه به کاربرد بالای آن نسبت به سایر انواع این محصول، ممکن است بالاتر باشد اما به کیفیت آن می ارزد.
- لوله داربستی
این لوله‌های فولادی شاید تنها نوع از لوله‌ها باشند که برای انتقال و جابجایی مواد مورد استفاده قرار نمی‌گیرند؛ بلکه کاربرد اصلی آن‌ها، استفاده در داربست‌های ساختمانی است. این لوله‌ها بسیار مقاوم هستند و طول عمر نسبتا خوبی نیز دارند. قیمت لوله داربست، باتوجه به کابرد بالای آن در ساختمان سازی، برای پیمانکاران مورد اهمیت است.
- لوله مانیسمان
برای آشنایی با لوله مانیسمان و انواع آن اول از هرچیز باید بدانید که این لوله‌ها همان لوله‌های فولادی بدون درز هستند و از مستحکم‌ترین و قابل اعتمادترین انواع لوله برای انتقال مواد صنعتی به حساب می‌آیند. ویژگی اصلی این لوله‌ها نحوه ساخت آن‌هاست که باعث می‌شود ریسک نشتی مواد در خطوط انتقال را به کم‌ترین مقدار خود برساند.
- لوله چدنی
لوله‌های چدنی که با روش ریخته‌گری تولید می‌شوند، مقاومت و طول عمر خوبی دارند و اغلب در سیستم‌های لوله‌کشی با فشار پایین مورد استفاده قرار می‌گیرند و جز لوله‌های صنعتی محسوب می‌شوند.
- لوله غیرفلزی
لوله‌های غیرفلزی انواع مختلفی دارند که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از، لوله‌های پلی‌اتیلن، لوله‌های بتنی، لوله‌های پلاستیکی، لوله‌های سیمانی و لوله استیل این محصولات باتوجه به جنس، کاربرد مخصوص به خود را دارند.
- لوله پلی‌اتیلن
لوله‌های پلی‌اتیلن که از مشتقات نفتی تولید می‌شوند، امروزه به یکی از پرکاربردترین انواع لوله در منازل و ساختمان‌ها تبدیل شده است. از مزایای این لوله‌ها می‌توان به سبک بودن، نصب راحت و سریع و قیمت مناسب اشاره کرد.
- لوله بتنی
لوله‌های بتنی که از قالب‌گیری بتن درست می‌شوند، از لوله‌های صنعتی بوده و با توجه به انواع آن یعنی، ساده و مسلح (ترکیب شده با فلز) در انواع سیستم‌های لوله‌کشی با فشار بالا و کم فشار استفاده می‌شوند. وزن بالای این نوع لوله‌ها حمل‌و‌نقل آن‌ها را دشوار می‌کند.
- لوله پلاستیکی
این نوع لوله‌ها به دلیل سبک بودن و انعطاف بالایی که دارند در سال‌های اخیر بسیار مورد استقبال صنعت‌گران و مردم عادی قرار گرفته‌اند. لوله‌های پلاستیکی به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، برای انتقال انواع مایعات از جمله آب و مواد شیمیایی بسیار مناسب هستند.
- لوله سیمانی
این لوله‌ها که از ترکیب سیمان و آزبست به دست می‌آیند در برابر خوردگی بسیار مقاوم هستند اما، در مقابل ضربه نمی‌توانند تاب بیاورند. از دیگر ویژگی‌های این نوع، می‌توان به سبک و مقرون‌به‌صرفه بودن آن‌ها اشاره کرد.
فرآیند تولید لوله
این لوله‌ها معمولا به دو روش کلی ساخته می‌شوند که عبارت است از:
- لوله‌های بدون درز
- لوله‌های جوشکاری شده
در روش تولید بدون درز، همان‌طور که از نامش پیداست، لوله‌ها هیچگونه درز و یا اتصالی ندارند. در این روش، لوله از یک شمش فولادی گرد ساخته می‌شود. شمش را تحت فشار و گرمای بسیار زیاد قرار می‌دهند، سپس با ابزار آلات مخصوصی (سمبه و قالب) شمش را سوراخ می‌کنند و این شمش که اکنون به صورت یک استوانه درآمده را تحت کشش و چرخاندن قرار می‌دهند تا به شکل مورد نظر دست پیدا کنند. در مرحله بعدی مواد اسیدی مخصوصی را به تمام سطح لوله‌ها می‌زنند و بدین ترتیب لوله بدون درز ما اکنون آماده است.
اما روش پرکاربرد دیگر در تولید لوله‌های فلزی، استفاده از جوشکاری است. در این روش ورق‌های فلزی را خم و رول می‌کنند، سپس محل به هم رسیدن ورق را با جوشکاری به هم وصل و مهر و موم می‌شود.
برای این کار ورق‌ها رو به اندازه‌های معین برش داده و با استفاده از غلطک‌های مخصوص آن‌ها را رول می‌کنند تا دو سر ورق کنار یکدیگر قرار بگیرد. سپس درز لوله در یک محیط خنثی شیمیایی، جوش داده می‌شود. معمولا قسمت جوشکاری شده در این لوله‌ها ضعیف‌ترین قسمت از نظر مقاومت هستند.
نظری نیست.