لوله‌ی مانیسمان، در اصل، نوعی از لوله‌های بدون درز است که ویژگی و مزایای زیادی دارد. مهم‌ترین وجه تمایز این نوع لوله‌ها، بدون درز بودن آن‌هاست. در برخی لوله‌های درزدار، محل جوش به مرور زمان دچار ترک خوردگی می‌شود؛ به همین دلیل، لوله‌های بدون درز، محکم‌تر از لوله‌های درزدار هستند.
ساختمان این نوع لوله‌ها، یکنواخت است؛ از همین رو علاوه بر استحکام، از مقاومت بالایی در برابر خوردگی، فشار و حرارت برخوردار هستند.
لوله‌ی مانیسمان در رده‌های مختلفی تولید و روانه‌ی بازار می‌شود. رده‌ی ۲۰، ۴۰، ۶۰، ۸۰، ۱۲۰ و ۱۶۰ جزء رده‌بندی‌های لوله‌ی مانیسمان است.
لوله مانیسمان رده ۴۰، با نام‌های لوله‌ی رده ۴۰ بدون درز و sch40 نیز در بازار شناخته می‌شود. به طور کلی، لوله‌های رده ۴۰ به بالا، مناسب کاربردهایی با حساسیت بالا و فشار خیلی زیاد، مثل صنایع نفت و گاز و پتروشیمی می‌باشد.
این در حالی است که لوله مانیسمان رده ۸۰ از سری لوله‌های بدون درز است و با توجه به میزان تحمل بالای فشار، یکی از لوله‌های پُرمصرف در صنایع مختلف است.
لوله‌ی مانیسمان رده ۸۰ از سایز ۱/۲ الی ۲۴ اینچ به صورت بدون درز و از سایز ۲۸ اینچ به بعد به صورت درز مستقیم (مخفی) تولید می‌شود که تحمل فشار لوله‌ی رده ۴۰ از لوله‌ی رده ۸۰ پایین‌تر است. این لوله، بر اساس طول شاخه‌ها و ضخامت‌شان سنجیده می‌شوند که از فرمول زیر به دست می‌آید:
از مهم‌ترین ویژگی‌های لوله‌ی مانیسمان، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لوله‌ی مانیسمان نسبت به سایر لوله‌ها، مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارد.
- لوله‌های بدون درز، برخلاف لوله‌های درزدار، نیازمند تست جوشکاری نیستند.
- از لوله‌های بدون درز، در مواردی استفاده می‌شود که نیازمند حساسیت و دقت بالایی باشد.
کاربردهای لوله مانیسمان
لوله‌های مانیسمان، معمولاً در صنایعی به کار میروند که نحوه‌ی اتصال آن‌ها خیلی دشوار باشد. این لوله‌ها کاملاً مقاوم بوده و هیچ آسیبی هنگام اتصال، نمی‌بینند. مبدل‌های حرارتی و گرمایی، آبرسانی صنعتی، خط‌های انتقال نفت و گاز و همچنین عایق‌کردن کابل‌های فشار قوی برق، از مهم‌ترین کاربردهای لوله‌ی مانیسمان هستند.
لوله‌های درزدار به طور کلی، از ورق‌های فولادی تولید می‌شوند. لوله‌ی api هم نوعی از لوله‌های درزدار است که کاربردهای مختلفی دارد. در اصل، لوله‌ی api، استاندارد انستیتوی نفت آمریکا و مخفف American Petroleum Institute است.
از نظر ضخامت، این نوع لوله با لوله‌ی مانیسمان رده ۴۰، برابر است . لوله‌های api به دو دسته‌ی زیر تقسیم بندی می‌شوند:
- API 5L PSL1
- API 5L PSL2
استفاده از این لوله‌ها باعث بهبود انتقال نفت و گاز می‌شود. از دیگر ویژگی‌های لوله‌ی api، عدم انتقال ترک در خطوط لوله‌هاست؛ چرا که در مقابل ترک، مقاوم هستند.
کاربرد و ویژگی‌های لوله api
- در خطوط نفت، گاز و آب؛ به دلیل هزینه پایین
- قابل استفاده در ساخت سوله‌های صنعتی
- مقاومت تسلیم و چقرمگی بالا
- نحوه‌ی ساخت: لوله‌ی مانیسمان و api از نظر نوع ساخت با هم متفاوت هستند. در فرآیند ساخت لوله‌ی مانیسمان، هیچ گونه درز جوشی وجود ندارد، این در حالی است که در فرآیند ساخت لوله‌های درزدار api، ساخت این محصول در راستای خط طول جوشکاری است.
- میزان استحکام: لوله‌های مانیسمان، استحکام بیشتری دارند.
- ضخامت: ضخامت لوله‌های مانیسمان، بیشتر از لوله‌های api است.
- کاربرد و نوع مصرف: لوله‌ی مانیسمان به این دلیل که ضخامت بالایی دارند و می‌توانند فشار بالایی را تحمل کنند، برای موتورخانه‌ها و انتقال نفت و گاز استفاده می‌شود؛ اما لوله‌ی api، ضخامت کمتری دارد و برای مصارف خانگی و ساخت‌وسازها مناسب است.
- قیمت: قیمت لوله‌ی مانیسمان از لوله‌های api بالاتر است.
- وزن: لوله‌های مانیسمان نسبت به لوله‌های api، وزن بالاتری دارند؛ چرا که لوله‌های مانیسمان از شمش فولادی ساخته می‌شوند؛ اما عنصر سازنده‌ی لوله‌ی api، ورق‌های فولادی است.
لازم به ذکر است که لوله‌های درزدار از نقاطی که جوشکاری شده‌اند، دارای ضعف هستند، اما این ضعف به معنی بدبودن این نوع لوله‌ها نیست!
لوله‌های درزدار یا بدون درز؛ کدام را برای پروژه خود انتخاب کنیم؟
معمولاً لوله‌ی انتخاب‌شده، باید مناسب نوع پروژه‌ی مورد نظر باشد. نکته‌ی قابل توجه اینجاست که لوله‌های مانیسمان که گاهی در بازار فولاد با نام لوله مانسمان شناخته می‌شوند، می‌توانند جایگزین لوله‌های درزدار شوند؛ اما عکس این قضیه ممکن نیست؛ یعنی لوله‌های درزدار، نمی‌توانند به جای لوله‌های بدون درز مورد استفاده قرار بگیرند.
نظری نیست.